Jafnréttissamningurinn
Í jafnréttissamningnum 2023 birtist sýn aðildarfélaga BHM á kjarasamninga á opinberum markaði og samfélagsáskoranir fram undan.
Í jafnréttissamningnum er haft að leiðarljósi að stuðla að auknu jafnrétti, jafnvægi og réttlæti í íslensku samfélagi á breiðum grunni. Óháð kyni, félagslegri stöðu eða uppruna.
Meginmarkmiðið með jafnréttissamningnum er að auka kaupmátt ráðstöfunartekna, leiðrétta skakkt verðmætamat starfa á opinberum markaði og tryggja efnahagslegan og fé lagslegan stöðugleika. Í því skyni verða eftirfarandi 15 áherslur í brennidepli í komandi kjaraviðræðum aðildarfélaga bandalagsins.
Áherslur aðildarfélaga BHM
Í komandi kjarasamningum eru að tryggja aukinn kaupmátt launa á kjarasamningstímabilinu.
7 áherslur eru í forgrunni.
Laun hækki í prósentum og hagvaxtarauki verði inni í öllum samningum.
Leiðrétt verði kerfisbundið vanmat sem birtist í grunnlaunasetningu í þeim störfum sem að mestu leyti eru unnin af konum.
Veikindaréttur nái til alvarlegra veikinda og fráfalls nákominna, auk þess sem veikindaréttur vegna barna nái að 18 ára aldri.
Opinberu starfsfólki verði gert heimilt að ráðstafa 3,5% af skylduiðgjaldi í tilgreinda séreign. Tilgreind séreign verði almenn heimild á vinnumarkaði.
Persónuuppbætur verði hækkaðar í skrefum og fjárhæðir samræmdar milli vinnumarkaða.
Umsamdar eingreiðslur nái til allra foreldra og forsjáraðila barna í fæðingarorlofi.
Fólk verði stutt betur til starfsþróunar í ljósi örrar þróunar starfa á vinnumarkaði.
Aðkoma stjórnvalda
Varðar beitingu skattkerfis og tilfærslukerfa til að tryggja félagslegan stöðugleika og leiðréttingu á kerfisbundnu óréttlæti í virðismati starfa.
8 áherslur eru í forgrunni.
Skuldbinding frá 2016 um launaleiðréttingu í vanmetnum störfum vegna breytinga á lífeyriskerfi opinberra starfsmanna verði efnd með tímasettum, markvissum aðgerðum. Tryggja þarf sveitarfélögum og stofnunum ríkisins fjárhagslega getu til að greiða jöfn laun fyrir jafnverðmæt störf.
Draga verður úr hvötum til að telja fram laun sem fjármagnstekjur, innleiða bankaskatt að nýju og hækka hlutdeild almennings í arðsemi sameiginlegra auðlinda þjóðarinnar.
Með fjölþættum aðgerðum og framlengja almenna heimild til skattfrjálsrar nýtingar séreignarsparnaðar til kaupa á íbúðarhúsnæði til eigin nota eða til ráðstöfunar upp í höfuðstól láns.
Í 35 stundir í dagvinnu og 32 tíma í vaktavinnu.
Svo fólki á opinberum markaði sé heimilt að vinna lengur en til sjötugs ef það kýs og haldi þá óbreyttri söfnun lífeyrisréttinda.
Auk þess sem sett verði langtímaviðmið um þróun fjárhæða.
Með námsstyrkjum og lánum er hægt að tryggja jafnrétti til náms. Auka þarf sveigjanleika við endurgreiðslu námslána og námslán skulu falla niður við töku eftirlauna, varanlega örorku/veikindi eða greiðslu af lánum í 40 ár.
Mikilvægt er að líta til tengsla menntunar, vinnumarkaðs, lífskjara og hagvaxtar og búa til heilsteypta stefnu til betri lífskjara.
Lítil arðsemi og lágt menntunarstig í auðugu landi
Aðsókn ungs fólks í háskólanám er mun minni á Íslandi en í þeim löndum sem við berum okkur saman við og hér borgar sig síður að afla sér háskólamenntunar. Verulega hallar á kvenkyns sérfræðinga á íslenskum vinnumarkaði.
